De vlakke premie in het nieuwe pensioenstelsel

In het nieuwe pensioenstelsel wordt uitgegaan van een premieregeling met een vlakke (vaste leeftijdsonafhankelijke) premie. Op basis van de huidige inzichten is de maximaal fiscaal mogelijke vlakke premie gelijk aan 33% van de pensioengrondslag, exclusief kosten en risicopremies. Bij deze premie kan de in het pensioenakkoord geformuleerde (maximale) pensioenambitie van 75% middelloon in 40 opbouwjaren (80% bij 42 jaar) ook in het nieuwe stelsel fiscaal worden gefaciliteerd. Het kabinet zal bij indiening van het wetsvoorstel de definitieve fiscaal maximale vlakke premie bekend maken, maar om nu al zekerheid te geven aan sociale partners verbindt het kabinet zich aan de vaststelling van een fiscale maximale premie tussen 30 en 33%. De fiscaal maximale vlakke premie staat vast gedurende de compensatieperiode (tot 2036), alleen bij een 5%-punt daling of stijging wordt de maximale vlakke premie tussentijds aangepast. De 33% is de maximaal mogelijke premie onder het nieuwe pensioenstelsel, sociale partners hebben de vrijheid om een lagere premie af te spreken. Een hogere premie zal leiden tot een fiscaal onzuivere pensioenregeling.

Randvoorwaarde aan de fiscale maximale vlakke premie is budgettaire neutraliteit. Hiermee wordt bedoeld dat de overgang van het huidige naar het nieuwe fiscale regime geen effect heeft op de belastinginkomsten. Hierbij wordt geen rekening gehouden met de tijdelijk extra fiscale ruimte die beschikbaar wordt gesteld voor eventuele compensatie. Op basis van de huidige inzichten is een maximale fiscale vlakke premie van 33% van de pensioengrondslag budgettair neutraal. Deze grens ligt hoger dan de verwachte gemiddelde premie omdat niet in alle regelingen de maximale fiscale ruimte nodig zal zijn, dan wel gebruikt zal worden. De premiegrens van 33% ligt voor circa 95% van de deelnemers boven de huidige premie-inleg.

Vervolgens dient te worden vastgesteld of deze premiegrens ook in lijn is met de ambitie uit het pensioenakkoord. Om dit te bepalen dient er gerekend te worden met een aantal parameters, zoals bijvoorbeeld de levensverwachting, franchise, salarisontwikkeling en het soort nabestaandenpensioen. De voornaamste nog vast te stellen parameter is het verwachte rendement. Het te verwachten rendement heeft grote invloed op de hoogte van de premiegrens (zie onderstaande tabel, relatie tussen verwacht reëel rendement en premiegrens gegeven de maximaal fiscale doelstelling van 75% middelloon in 40 jaar).

Bij een verwacht rendement van 1,5% bedraagt de maximale fiscale premie 33%. Dit rendement is een reëel rendement. Indexatie met de prijsinflatie zou dus uit de premie en de rendementen daarop gefinancierd moeten kunnen worden.

De vlakke premie is inclusief:

• %-punt partnerpensioen op opbouwbasis dat direct ingaat bij overlijden ter grootte van 70% van het ouderdomspensioen.

• Kosten voor vermogensbeheer en het afdekken van beleggingsrisico’s.

De vlakke premie is exclusief:

• isicopremies voor partnerpensioen (uitgaande van een direct ingaand bereikbaar partnerpensioen), wezenpensioen, nabestaanden overbruggingspensioen, arbeidsongeschiktheidspensioen en premievrijstelling bij invaliditeit.

• Administratiekosten.

• Incasso- en excassokosten.

De hierboven vermelde risicopremies zijn (additioneel) fiscaal aftrekbaar.

Het kabinet zal de definitieve premiegrens bekend maken bij de indiening van het wetsvoorstel mede op de dan actuele inzichten met betrekking tot de verwachte premieontwikkeling en het verwachte rendement.

Om toch nu al zekerheid te geven aan sociale partners verbindt het kabinet zich aan de vaststelling van een fiscale maximale vlakke premie tussen 30 en 33% gedurende de compensatieperiode (tot 2036).

Eens in de vijf jaar zal de maximale fiscale vlakke premie herzien worden, waarbij het rendement wordt bepaald op basis van het meest recente advies van de Commissie Parameters en de laatste scenarioset van DNB. Echter, bij schokken door aanpassingen in de scenarioset van DNB waardoor de premiegrens meer dan 5%-punt wijzigt, zal er tussentijds een aanpassing worden doorgevoerd. Zoals eerder aangegeven zal in beginsel pas na afloop van de compensatieperiode de premiegrens opnieuw worden vastgesteld. Aanpassingen zullen drie jaar van tevoren worden aangekondigd, zodat sociale partners dit mee kunnen nemen in het cao-overleg.

Er is in het regeerakkoord fiscale budgettaire ruimte gereserveerd om gedurende 10 jaar € 1 miljard extra premie inleg mogelijk te maken. Op basis van de huidige inzichten kan hiermee een extra premie worden gefinancierd van 3%-punt. Hierdoor kan voor een periode van 10 jaar de vlakke premie worden verhoogd van 30-33% naar 33-36% (periode 2026-2035).

Bestaande bijstorting- en toeslagverplichtingen zullen worden gerespecteerd. Dit houdt in dat premie of stortingen hiervoor bovenop de fiscale maximale vlakke premie mag worden gefinancierd (geen onderdeel van de vlakke premie).

DISCLAIMER: dit artikel is gebaseerd op het concept wetsvoorstel Wet toekomst pensioenen dat door de overheid is gepubliceerd op 16 december 2020. De bepalingen uit het concept wetsvoorstel zijn nog geen wetgeving, derhalve kan de uiteindelijke wetgeving afwijken van hetgeen in dit artikel is vermeld.